حکمت عبادات
پیامبر اکرم r فرمود: جبرئیل پیامی از سوی خدا آورد که: « یقول لک ربُّک ما أبغضتُ و عاءض قطّ کَبُغضي بطناًملأن»[1]. چیزی پیش من مبغوض تر از شکم پر نیست که انسان همیشه سیر باشد. چون شخص پرخور، مانند حیوانات می خورد و مانند جماد می افتد.
برای راهیابی به حکمت عالم چاره ای جز سبک بار کردن درون نیست، بیانی از امیرمؤمنان u است که : «تخفّفوا تلحقوا»[2] سبک بشوید تا ملحق شده و برسید. این در راستای کلام خداست که : « ویستبشرون بالذین لم یلحقوا بهم من خلفهم ألّا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون»[3] بشارت می دهند به آنان که هنوز ملحق نشدند که شما هم می رسید. لذا آنان خوشحالند. جمله « لم یلحقوا بهم … » عدم ملکه است. یعنی به کسانی که در راه هستند و می توانند برسند. اما اگر کسی اصلا در راه نیست در مورد او چنین تعبیری گفته نمی شود، مانند اتومبیلی که در پارکینگ توقف کرده و حرکتی ندارد. اما اگر یکی از دو اتومبیلی که در جاده حرکت می کنند، سرعت کمتری دارد و در نتیجه دیرتر به مقصد می رسد ، به آن گفته می شود: «هنوز نرسیده است».
سبک بار شدن، عامل رسیدن است. گاهی انسان آن چنان سبک بار می شود که هم می رسد و هم می رساند.
آتش سوزی یا سیلی در مدائن اتفاق افتاد. استاندار وقت که جناب سلمان فارسی بود قرآن و شمشیری که داشت برداشت و جان خود را نجات داد. اما دیگران تا آمدند خود را جمع کنند، آسیب دیدند. جناب سلمان فرمود: «هکذا ینجو المخفّون» روز خطر انسان سبک بار این گونه نجات پیدا می کند.
علی u عده ای را که از اموال مسلمین به غارت برده بودند چنین معرفی می کند: «بین نثیله و مُعتلفه»[4] یعنی خلاصه ی زندگی آنان بین آشپزخانه و محل قضای حاجت سپری می شود. نه خدمتی کردند، نه چیزی فهمیدند و نه دانستند برای چه آمده و چه باید بکنند.
[1] بحار، ج63، ص 336
[2] نهج البلاغه، خطبه 21
[3] سوره آل عمران، 170
[4] نهج البلاغه، خطبه 3
صفحات: 1· 2