گیاهان در قرآن
وَالتینِ وَ الزَّیتونِ «1» وَ طوُرِ سینینَ «2» وَ هذاَ البَلَدِ الاَمین «3» لَقَد خَلَقنا الاِنساَنَ فی اَحسَنِ تَقویم «4»
سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور مبارک، سوگند به این شهر ایمن، که ما آدمی را در نیکوتر اعتدالی بیافریدیم.
3- نور/35
4- عبس / 29
5- انعام / 99
6- انعام / 141
7- نحل / 11
نام زیتون شش مرتبه در قرآن آمده است و یک بار در سوره ی مؤمنون /20 اشاره غیر مستقیم به درختی شده که روغن می دهد و در کوه سینا می روید. نام زیتون به تنهایی فقط دو بار آمده است در حالی که پنج بار همراه با دیگر میوه ها یعنی خرما، انار، انگور و انجیر از آن یاد شده است.
نام علمی زیتون «الیایوروپیا» است و در سرتاسر منطقه ی مدیترانه ای کاشته می شود. اما مرکز عمده تولید آن اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، تونس و مراکش می باشد. بر اساس تخمینی در سال 1343 / 1964 حداقل 200 میلیون درخت زیتون در اسپانیا و 123 میلیون در ایتالیا وجود داشته است.
زیتون درختی تناور نیست و کمتر اتفاق می افتد که ارتفاع آن به هشت متر برسد.زادگاه اصلی این درخت احتمالا فنیقیه بوده که در حدود سال 2000 قبل از میلاد در این ناحیه کاشته می شده و از آن جا به غرب یعنی اروپا و افریقا و به شرق یعنی افغانستان و ایران راه یافته است. این حقیقت درباره منشأ درخت زیتون در سوره نور / 35 بیان شده که می فرماید « درخت زیتون که نه خاوری و نه باختری». با این وجود بعضی از مفسران از این آیه تفسیرهای مختلفی کرده اند. برای مثال علامه عبدالله یوسف علی معتقد است که درخت زیتون متعلق به همه ی جهان است و منحصر به شرق و غرب نیست. بعلاوه از نظر او منظور از شرق و غرب جهت درخت است. دیگر نویسندگان مانند مولانا عبدالماجد، مولانا مودودی، مولانا عثمانی، مولانا حقانی، کم و بیش چنین نظری دارندو حتی گفته اند مزّه و کیفیت زیتون به جهت این درخت نسبت به خورشید بستگی دارد. اما به نظر این حقیر این کلام خداوند در واقع به زادگاه و گسترش این درخت اشاره دارد نه به چیزی دیگر.
درخت زیتون در ناحیه مدیترانه ای اروپا و افریقا درختی معمولی بود. در جنوب اروپا آن چنان فراوان پرورش می یافت که زیتون اروپایی نام گرفت یعنی درخت که متعلق به اروپا است. اما محققان به این حقیقت پی برده اند که اروپا زادگاه اصلی زیتون نبود، بلکه فنیقیه، یا به عبارت دیگر، بخش شمالی جزیره العرب بود که زیتون از آن جا نشأت گرفت. به سادگی می توان پذیرفت که اعراب در زمان نزول قرآن به این نکته واقف بوده اند که رشد و پرورش گیاهان درمنطقه ای الزاما به معنی نشأت گرفتن گیاه از آن منطقه نیست. لذا این آیه سوره نور بر بومی بودن این گیاه دلالت دارد.
