از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام مروی است که فرمود: «در جهنّم آسیابی است که همیشه در گشت است و (پنج گروه) را خرد می کند . عرض شد: چه چیز خرد می کند؟ فرمود که: علمای فاجر را (که به علم خود عمل نمی کنند)، و قاریان قرآن را که فاسق باشند (و بی تأمل و تفکر و خشوع و خضوع قرآن خوانند)، و زمامداران ستمگر و وزرای خیانتکار و مباشران دروغگو».(1)

اینکه در روایات آمده که اهل جهنم از بوی تعفن عالمی که به علم خودعمل نکرده متأذی می شوند ، برای همین است که در دنیا بین عالم وحاهل در نفع و ضرر به اسلام و جامعه اسلامی فروق بسیار وجود دارد. اگر عالمی منحرف شد، ممکن است امتی را منحرف ساخته به عفونت بکشد. و اگر عالمی مهذب باشد،ِ اخلاق و آداب اسلامی را رعایت نماید؟، جامعه را مهذب و هدایت می کند.(2)

امام صادق علیه السلام فرمود: گروهی از علما دوست دارند دانش فراهم آورند و دوست ندارند آن را به دیگران یاد دهند، این دست در اولین طبقه زیرین جهنم می باشند . گروهی دیگر کسانی هستند که چون پند دهند نخوت و مباهات کنند، و چون دیگران به آنان پند دهند شدت و خشم نشان دهند، اینان در دومین طبقه آتش اند. طایفه ی دیگر کسانی اند که علم را در اختیار اشراف و ثروتمندان قرار دهند و در میان بینوایان جایی برای علم نمی بینند، این ها در طبقه سوم آتش هستند. جمعی دیر از دانشمندان روش گردنکشان و پادشان را در پیش گرفته اند، هر جواب ردّی به آن ها داده شود و یا در خدمت به آن ها قصور و تقصیری روی دهد، خشمگین می گردند، این دسته در طبقه چهارم دوزخ اند. عده ای دیگر کسانی اند که در پی گفتار یهود و نصاری می روند تا علم و حدیث خود را با آن انبوه سازند، اینان در طبقه پنجم جهنم اند.دیگر عالمانی هستند که به مسند فتوی تکیه می زنند و می گویند: ( هر چه می خواهید) از من بپرسید. و چه بسا کلمه ای هم نمی فهمند - و خدا کسانی را که ناشایسته امری را به خود ببندد دوست ندارد - و این گروه در طبقه ششم آتش جای دارند. طایفه ای دیگر کسانی هستند که علم را وسیله نخوت  و فضل فروشی قرار می دهند، جای اینان در طبقه هفتم دوزخ است.»(3)

————————————————————

1-بحار، ح 7.

2- حضرت امام خمینی قدس سره، جهاد اکبر، 16

3- ر.ک: الخصال 352:2 ح 33.